ҚЫТАЙДЫҢ ОРТАЛЫҚ АЗИЯДАҒЫ РӨЛІ МЕН МҮДДЕЛЕРІН ТАЛДАУ
##plugins.pubIds.doi.readerDisplayName##:
https://doi.org/10.48371/ISMO.2023.53.3.014Кілт сөздер:
ОА, Қытай, қауіпсіздік, мүдделер, дипломатиялық принциптер, экономика, диверсия, факторАннотация
Бұл мақалада біз Қытайдың сыртқы саясатын терең талдауға тырысамыз және осы держава мен Орталық Азия аймағы арасындағы қатынастарды сипаттаймыз. Біздің зерттеуіміз осы күрделі халықаралық ландшафтты қалыптастыратын саяси, экономикалық және энергетикалық мәселелерді қоса алғанда, әртүрлі аспектілерді қамтиды. Мақала Қытайдың Орталық Азияға қатысуына әсер ететін дипломатиялық принциптерді шолудан басталады. Қытайдың аймақтағы қатысуын нығайтуға ұмтылатынын және оның стратегиялық мүддесінің түптамыры бар екенін түсіну маңызды. Қытай Орталық Азияны негізгі сауда алаңы және энергетикалық ресурстар көзі ретінде қарастырады, бұл оның экономикалық өсуін қамтамасыз етудің маңызды факторы болып табылады. Сонымен қатар, Қытай Орталық Азиядағы тұрақтылыққа үлкен мән береді, өйткені аймақтағы кез келген ықтимал толқулар оның ішкі істеріне, соның ішінде елдің солтүстік-батысындағы Шыңжаңдағы жағдайға теріс әсер етуі мүмкін. Осылайша, Қытай тұрақтылықты сақтау және ықтимал қауіптердің алдын алу үшін Орталық Азия мемлекеттерімен қауіпсіздік саласында белсенді өзара іс-қимыл жасайды.
Саяси мәлімдемелер мен риторика Қытай мен Орталық Азия арасындағы қарым-қатынаста да маңызды рөл атқарады. Ел өзінің саяси байланыстарын аймақтағы ықпалын нығайту үшін пайдаланады. Алайда, ұлы державалар арасындағы диверсияның дұрыс еместігін және мұндай әрекеттердің шарттары әдетте салыстырмалы түрде сирек кездесетінін атап өткен жөн. Бұл диверсия шынымен де халықаралық қатынастарда маңызды рөл атқарады ма деген сұрақ туғызады. Ынтымақтастыққа ықпал ететін экономикалық және стратегиялық мүдделер маңыздырақ болуы мүмкін.
Қорытындылай келе, біздің ғылыми талдауымыз Қытай мен Орталық Азия арасындағы қарым-қатынастың болашағы жайлы алдын ала қорытынды жасауға, сондай-ақ олардың алдында тұрған қиындықтар мен мүмкіндіктерді бағалауға көмектеседі. Бұл қатынастар қазіргі әлемде шешуші фактор болып қала береді және алдағы жылдары зерттеушілер мен саясаткерлердің назарын аударуды жалғастырады.
