АРАЛ МӘСЕЛЕСІ ӨЗБЕКСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ СЫРТҚЫ САЯСАТЫ ПРИЗМАСЫ АРҚЫЛЫ
##plugins.pubIds.doi.readerDisplayName##:
https://doi.org/10.48371/ISMO.2024.56.2.019Кілт сөздер:
Арал теңізі, Өзбекстан Республикасы, сыртқы саясат, су, экологиялық апат, Арал дағдарысы, аймақтық және халықаралық ынтымақтастық, Орталық АзияАннотация
Бір кездері әлемдегі ең ірі ішкі су қоймаларының бірі болған Арал теңізі соңғы бірнеше онжылдықта ең алдымен суды басқарудың тұрақсыз тәжірибесіне байланысты апатты құлдырауды бастан өткерді. Бұл экологиялық апат дағдарыстан қатты зардап шеккен Өзбекстан Республикасының сыртқы саясатына терең әсер етті. Бұл ғылыми мақалада Арал проблемасының көп қырлы қырлары және оның Өзбекстанның сыртқы саясатын қалай қалыптастырғаны қарастырылады. Ол елдің су ресурстарын басқару, аймақтық ынтымақтастық, халықаралық серіктестік, климаттық дипломатия, қауіпсіздік мәселелері және Арал дағдарысы контекстіндегі гуманитарлық жауаптар саласындағы күш-жігерін зерттейді. Бұл мақаланың негізгі мақсаты – Арал теңізінің құрғауының проблемалары мен себептерін талдау және Өзбекстан Республикасының сыртқы саясатының объективі арқылы осы мәселені шешудің тәсілдерін жалпылау. Бұл талдау тарихи, салыстырмалы және мазмұндық талдау сияқты әдістерді қолдану арқылы жүзеге асырылды. Бұл әдістер авторға Арал проблемаларын шешуге ықпал ететін негізгі факторларды талдап, анықтауға мүмкіндік берді. Автор Өзбекстан халықаралық қатынастардың тең құқылы субъектісі ретінде Арал өңіріндегі экологиялық апатты шешуге бағытталған белсенді сыртқы саясат жүргізіп жатыр деген қорытындыға келді. Осылайша, бұл мақалада Өзбекстан Республикасы халықаралық аренада және жалпы аймақта қолға алып жатқан Арал теңізіндегі жағдайды жақсартудың негізгі жолдары жинақталған.
