ЭКОНОМИКАЛЫҚ КӨШІ-ҚОН: ҚАЗІРГІ ТРЕНДЕНЦИЯЛАР ЖӘНЕ ҚАУІПСІЗДІК МӘСЕЛЕЛЕРІ
##plugins.pubIds.doi.readerDisplayName##:
https://doi.org/10.48371/ISMO.2024.56.2.008Кілт сөздер:
экономикалық көші-қон, көші-қон жағдайы, көші-қон, жұмыс күшінің ұтқырлығы, қауіпсіздік, Қазақстан, экономикалық үрдістер, қауіпсіздік мәселелеріАннотация
Андатпа. Халық қозғалысы қоғамның әртүрлі аспектілерінде, соның ішінде экономика мен саясатта маңызды рөл атқарады. Қазіргі таңда экономистер, әлеуметтанушылар, саясаттанушылар сияқты түрлі сала ғалымдары көші-қонға қатысты мәселелерге көбірек көңіл бөлуде. Миграция түсінігі адамдардың бір аймақтан екінші аймаққа, көбінесе ұзақ қашықтыққа және үлкен топтарға көшуінің кең ауқымын қамтиды. Тарихи тұрғыдан халықтың көші-қоны демографиялық өсуге, технологиялық өзгерістерге, саяси қақтығыстар мен соғыстарға әсер ететін маңызды фактор болды. Соңғы ғасырларда халықтың қоныс аударуы адамдардың географиялық орналасуындағы елеулі өзгерістердің негізгі себебі болды.
Көші-қон мәселелеріне әр түрлі ғылыми пәндердің қызығушылығының артып келе жатқанын ескере отырып, бұл тақырыптың өзектілігі артып, талқылануда. Бұл мақалада экономикалық көші-қонмен байланысты ағымдағы үрдістер мен проблемалар қарастырылады.
Негізгі тенденциялардың бірі - әлемде экономикалық мигранттар санының өсуі. Жұмыс күшінің артығы бар елдер мен жекелеген санаттағы жұмысшыларға мұқтаж елдер арасындағы миграциялық өзара тәуелділіктің артуы еңбек ресурстары қозғалысының негізгі тенденцияларын анықтайды. Таяу болашақта бірқатар себептерге байланысты көші-қон көлемі артады деп болжануда.
Экономикалық көші-қонның құрылымдық ерекшеліктері оның әлеуметтік процестердегі рөлін анықтау үшін маңызды. Ол кәсіби, біліктілік және білім беру ерекшеліктері, сондай-ақ оған қатысушылардың мамандықтары бойынша барған сайын сараланып келеді. Бұл мақалада қоғамдағы өзгерістерге сезімтал және сонымен бірге осы өзгерістердің динамикалық және құрылымдық параметрлерін қалыптастыруға айтарлықтай әсер ететін үдерісті білдіретін, жаһандық қауіпсіздікті қамтамасыз етуде шешуші рөл атқаратын көші-қонның ерекшеліктері талданады. Экономикалық көші-қон проблемаларымен күресу халықаралық қоғамдастықтың бірлескен күш-жігерін талап етеді.
