РЕСЕЙДІҢ ОРТАЛЫҚ АЗИЯДАҒЫ ЖҰМСАҚ КҮШІНІҢ ИНСТИТУЦИОНАЛИЗАЦИЯСЫ: ҚҰҚЫҚТЫҚ МЕХАНИЗМДЕР ЖӘНЕ ИНТЕГРАЦИЯЛЫҚ ҮДЕРІСТЕР
##plugins.pubIds.doi.readerDisplayName##:
https://doi.org/10.48371/ISMO.2024.58.4.009Кілт сөздер:
халықаралық қатынастар, Орталық Азия, Ресей, жұмсақ күш, институционализация, құқықтық механизмдер, мәдени ықпал, тіл саясатыАннотация
Бұл мақала Орталық Азия елдеріне "жұмсақ күштің" геосаяси ықпалын зерттейді. Ол "жұмсақ күш" және "қатты күш" тұжырымдамалық шеңберлерін мемлекеттердің экономикалық, әлеуметтік және саяси саласына ықпал ету құралдары ретінде талдайды. Зерттеу осы тұжырымдамалардың динамикалық сипатын және геоэкономикалық трансформациялар контекстіндегі маңыздылығын атап өтеді. Сонымен қатар ол Еуропалық Одақ, Иран, Қытай, Ресей, Америка Құрама Штаттары, Түркия және Жапония сияқты жетекші жаһандық ойыншылардың Орталық Азия елдеріне қолданатын "жұмсақ күштің" маңызды геоэкономикалық және геосаяси ерекшеліктерін көрсетеді.
Мақалада білім беру жобалары мен гранттар, мәдени дипломатия, несиелер мен басқа да қаржылық көмек түрлерін ұсыну сияқты құралдардың маңызды рөлі қарастырылады. Бұл құралдар геосаяси ықпал үшін күресте ерекше маңызды, мұнда үкіметтік емес ұйымдар, әлеуметтік-мәдени институттар мен қайырымдылық бастамалары жетекші рөл атқарады.
Сонымен қатар, зерттеу Орталық Азия мемлекеттерінің, әсіресе посткеңестік аймақта серпінді дамып келе жатқан ел ретінде өзін көрсететін Қазақстанның қолданатын "жұмсақ күшінің" әлеуетін мойындайды.
Мақала "жұмсақ күштің" көп қырлы сипатын және оны өлшеудегі қиындықтарды, сондай-ақ әртүрлі актерлердің әсерін бағалаудағы қиындықтарды талдаумен аяқталады. Онда "жұмсақ күштің" динамикалық сипаты және оның жаһандық ықпал етуге ұмтылатын елдер үшін стратегиялық құрал ретінде дамуы атап көрсетіледі. Зерттеу "жұмсақ күшті" түсінуге кешенді тәсілдерді қолдану қажеттігін атап көрсетеді, оның тарихи, мәдени және саяси контекстін ескере отырып.
Жалпы алғанда, зерттеу қазіргі геосаясатты қалыптастырудағы негізгі элемент ретінде "жұмсақ күшті" түсінуге ықпал етеді және оның Орталық Азияның стратегиялық маңыздылығы контекстіндегі өзектілігін көрсетеді. Ол мемлекетаралық өзара іс-қимылдың күрделілігі және аймақтағы ықпал ету үшін жалғасып жатқан күрес туралы құнды түсініктер ұсынады.
