АСТАНА ӨҢІРЛІК ДИПЛОМАТИЯ ОРТАЛЫҒЫ: ҚАЗАҚСТАННЫҢ ШЫҰ - ҒА ТӨРАҒАЛЫҚ ЕТУІНІҢ БАСЫМДЫЛЫҚТАРЫНА ШОЛУ
##plugins.pubIds.doi.readerDisplayName##:
https://doi.org/10.48371/ISMO.2025.60.2.010Кілт сөздер:
Шанхай Ынтымақтастық Ұйымы, Астана саммиті, Шанхай рухы, Қазақстан, халықаралық ұйым, аймақтық қауіпсіздік, халықаралық ынтымақтастық, дипломатияАннотация
2001 жылы Құрылғаннан бері Шанхай Ынтымақтастық Ұйымы әрқашан өзара сенімнің, өзара тиімділіктің, теңдіктің, өзара консультациялардың, мәдени әртүрлілікті құрметтеудің және бірлескен дамуға ұмтылудың «Шанхай рухын» ұстанады және саяси өзара сенімді нығайтуды, тату көршілік пен достық қарым-қатынасты кеңейтуді, аймақтық қауіпсіздікті бірлесіп қорғауды және практикалық ынтымақтастықты дамытуды жалғастыруда.бұл оның ықпалының, бірлігі мен тартымдылығының тұрақты өсуіне ықпал етеді.
Саммит барысында Қазақстан Еуразиядағы сауда-экономикалық байланыстардың кеңеюіне қуатты серпін беретін ішкі өңірлік және трансконтиненталдық көліктік өзара байланысты дамытуға көп көңіл бөлді. «Белдеу және жол» Қытай бастамасының арқасында Астана Қытай бастамасы мен Транскаспий халықаралық көлік бағытын ұштастыруға, сондай-ақ ШЫҰ кеңістігінде өңірлік инфрақұрылымдық жобаларды іске асыруға көп көңіл бөлді. Практикалық шара ретінде Қазақстан ірі стратегиялық порттар мен логистикалық орталықтардың серіктестік желісін құруды ұсынды.
Сондай-ақ, басымдық шеңберінде Қазақстан «әділ бейбітшілік пен келісім үшін әлемдік бірлік туралы» құжатты қабылдау бойынша бастама көтерді, онда сенім шараларын нығайту, жаһандық деңгейде тұрақтылық пен қауіпсіздікті қолдау қағидаттары негізделді. Сонымен қатар, ШЫҰ – ның дәстүрлі міндеті – «үш зұлымдық күшімен» және трансұлттық қылмыспен күресу төрағалықтың назарында қалып отыр. Осы тұрғыда Қазақстанның ұсыныстары терроризмге, сепаратизмге және экстремизмге қарсы іс-қимыл жөніндегі 2025-2027 жылдарға арналған ынтымақтастықтың жаңартылған бағдарламаларын және ШЫҰ-ның 2024-2029 жылдарға арналған есірткіге қарсы стратегиясын қабылдауды және оны іске асыру жөніндегі іс-қимыл бағдарламаларын қамтиды.
Бүгінгі Таңда Шанхай Ынтымақтастық Ұйымы-ең үлкен қамту аймағы және әлемдегі ең көп халқы бар трансаймақтық халықаралық ұйым. Бұл мақалада Қазақстан Республикасының төрағалығымен ШЫҰ-ға Мүше Мемлекеттердің Басшылары Кеңесінің және 2023-2024 жылдары Қазақстан Республикасының Төрағалығымен ШЫҰ-ға Мүше Мемлекеттердің Үкімет Басшылары Кеңесінің отырысында қабылданған негізгі шешімдер талданады.
