ҚАЗАҚСТАН ЭКОНОМИКАСЫНЫҢ МӘДЕНИ КОДЫ
##plugins.pubIds.doi.readerDisplayName##:
https://doi.org/10.48371/ISMO.2024.56.2.013Кілт сөздер:
экономиканың мәдени коды, әлеуметтік доктриналар, еркектік, экономикалық табыс заңы, билік қашықтығы, белгісіздіктен аулақ болу, ұзақ мерзімді бағдар, қоғамдық сенім деңгейіАннотация
Мақалада Қазақстан экономикасының мәдени коды қарастырылады. Қазақстандық ғылым үшін әлеуметтік-мәдени экономика зерттелмеген бағыт болып табылады. Әр елдің діннен, ғылымнан, тарихтан, қоғамның технологиялылығынан, климаттан, орналасқан жерінен және т. б. әртүрлі факторлардың әсерінен қалыптасқан өзіндік мәдени коды бар. оны индустрияландыру қоғамдарының дамуымен, ғылымдардың дамуымен елдің экономикалық жағдайын бағалаудың жаңа тәсілдері, критерийлері пайда болады және мұнда жалпы қабылданған ЖІӨ-ден басқа және т. б. аренаға жаңа өлшеуіштер шығады, олар елдің экономикалық көрсеткіштеріне бірдей маңызды және біржақты әсер етеді. Көрнекті ресейлік ғалым Александр Аузанның жұмысы осы зерттеудің негізін қалады. Он жыл бойы ол әріптестерімен бірге далалық зерттеулер жүргізді, ғылымның осы саласын зерттеді, бірнеше ондаған факультеттердің студенттеріне ММУ-да дәрістер оқыды, оның зерттеулері нәтижесінде "әлеуметтік-мәдени экономика" кітабы және "экономиканың мәдени коды"атты жұмыс шықты. Әрине, оның мүдделерінің өрісі Ресей экономикасы болды. Оны ғалым және азамат ретінде көптеген жылдар бойы сұрақ мазалады: неге алдымен КСРО, содан кейін Ресей бомбалардың, спутниктің, ғарыш кемесінің әртүрлі түрлерін жасай алды, бірақ тұтыну тауарларын бәсекеге қабілетті ете алмады және жоғары технологиялық кәсіпорындарды дамыта алмады? Неліктен орасан зор шикізаты бар ел озық емес? Біз де сол сұрақты қоямыз. Неліктен Қазақстан экономикалық тұрғыдан көтеріле алмайды? Неліктен экономикада мәдениетке тиісті назар аударылмады? Қоғамда болып жатқан барлық тетіктерді дұрыс түсіну біздің өнеріміздің әрбір азаматына ғана емес жалпы қоғамдық түсінуге көмектеседі.
