ҚЫТАЙ ЦИН ИМПЕРИЯСЫНЫҢ АБЫЛАЙ ХАН ЖӨНІНДЕГІ САЯСАТЫ
##plugins.pubIds.doi.readerDisplayName##:
https://doi.org/10.48371/ISMO.2021.44.2.001%20Кілт сөздер:
Цин империясы, Жоңғар хандығы, Абылай хан, территория, саяси дипломатиялық қатынас, эконмикалық сауда, қазақ қоғамының дамуыАннотация
Мақалада Цин империясының "Цин Шилу"Тарихи күнделіктерінде жарияланған мәліметтер негізінде 1697 және 1750 жылдардағы қазақтар туралы алғашқы білімдердің тарихы талданады. Мақалада сонымен қатар Цин әулетінің Аблайға қатынасы және оның қазақтарға қатысты саясаты талданады, сонымен қатар бірқатар жаңа тұжырымдар жасалады. Автор Цин империясы Әмірсана арқылы қазақ хандығын және оның көсемі Абылайды танығанын айтады. 1755 жылы Жоңғар хандығына жорық кезінде Цин империясы қазақтарды бағындырғысы келді. Қазақ жеріндегі Цин империясы Әмірсанды басып алуға тырысқан кезде Абылай хан Цин жауынгерлеріне тойтарыс беріп, Абылай хан әскери қақтығысты дипломатиялық жолмен шешіп, Цин империясының назарын экономикалық саудаға аударды. Ол сондай-ақ 1758 жылы Үрімшіде, 1760 жылы Қорғаста және 1763 жылы Тарбағатайда арнайы базарлар ашып, "жылқыны жібекке ауыстыру"деген екі жақты сауда-саттықты кеңейтті. Мақалада Қазақ хандығы олардың орталық хаттамаларына сәйкес Цин империясының вассалы болмағаны, мысалы, Корея мен Вьетнамға қарағанда дәлелденеді. Мақалада Цин империясы мен Абылай ханның аумақтық мәселелер бойынша қарама-қайшы ұстанымдары баяндалады.
